Farba znaczy krewKsiążki:

  • „Farba znaczy krew”, Zenon Kruczyński, Wydawnictwo Czarne. Myśliwi chcieliby być postrzegani jako pasjonaci i miłośnicy przyrody. O zwierzętach wiedzą co nieco, ale wyłącznie tych, które mogą zastrzelić. Zabijają rocznie około półtora miliona małych i większych stworzeń. O polowaniach potrafią opowiadać godzinami. Nie wystarcza im podglądanie i podziwianie – tak jak to robi większość ludzi. Raczej nie chodzą do lasu bez żelaza na plecach, bo po co? Muszą zabijać, a uzasadniają to tradycją i zamiłowaniem – myśliwskim hobby. Przed opinią publiczną usprawiedliwiają się tym, że utrzymują równowagę w przyrodzie i chronią uprawy.Tę książkę napisał człowiek, który przez wiele lat był częścią środowiska łowieckiego. Zrozumiał jednak nie tylko to, że zabijanie jest złe. Odkrył także, że za pasją do polowania kryje się obsesja sprawowania kontroli nad światem, poczucie siły i władza. I pieniądze, bo myślistwo to także potężny biznes.Dzisiaj w polowaniach widzi rozłożone na lata samobójstwo. Zabijając zwierzęta i niszcząc przyrodę, unicestwiamy także ekosystem, od którego całkowicie zależy nasze przeżycie. Ta książka może pomóc to zrozumieć.

Artykuły:

  • „W oszalałym wirze z #LexArdanowski”, Dzikie Życie 2020/02 pobierz.
  • „Rzeź ptaków”, Polityka przeczytaj.
  • „Urocze zabijanie w myśl pięknej tradycji”, Dzikie Życie przeczytaj.
  • W sezonie polowań ginie ok. 200 tys. ptaków. Ornitolodzy: trzeba zabronić strzelania do nich!”, Gazeta Wyborcza przeczytaj.
  • „Czemu tylko myśliwi? Wpiszmy polskich szmalcowników na listę UNESCO!”, Krytyka Polityczna przeczytaj.
  • „Krew, strach i obmacywanki, czyli polskie dziedzictwo według myśliwych”, Magazyn TVN24 przeczytaj.
  • „Walka o ziemię bez strzałów i myśliwych”, Polityka przeczytaj.
  • „Mój mąż nigdy nie zastrzeliłby ciężarnej lochy”, Dzikie Życie przeczytaj.
  • „Tak się łowi dzikie ptaki. Czy Polska potrzebuje myśliwych?”, Newsweek  przeczytaj.
  • „Dzikie krętactwa”, Polityka przeczytaj.
  • „Leży dzik, którego dopadł pies. Krew leje się po śniegu”, Wyborcza przeczytaj.
  • „Agresja to normalna reakcja myśliwych na naszą obecność. Wulgarne słowa, obelgi”, ONET  przeczytaj.
  • „Ogólnopolskie zdziczenie”, Mikołaj Golachowski, Przekrój  przeczytaj.
  • „Obława na dziki – czy jest zgodna z prawem?”, Krytyka Polityczna  przeczytaj.
  • „Odstrzał wyborczy dzików. PiS uczy się od Mao, który w 1958 roku zarządził wymordowanie wróbli”, OKO.press  przeczytaj.
  • „Polacy bronią dzików! Protesty, petycje, możliwy bunt myśliwych”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Dziki kozłami ofiarnymi”, Gazeta Wyborcza:  przeczytaj.
  • „Rzeź dzikich zwierząt na Warmii. Z okazji pożegnania nadleśniczego”, strajk.eu: przeczytaj.
  • „Minister rolnictwa zachęca do odstrzałów, ASF idzie dalej”, Polityka: przeczytaj.
  • „Wystrzałowe zyski z komercyjnych polowań”, Rzeczpospolita:  przeczytaj.
  • „Smętne święto myśliwych. Smutek świętego Huberta”, Polityka:  przeczytaj.
  • „Obrońcy zwierząt na linii strzału. Wcześniej nie było tego mariażu myślistwa z polityką i religią”, Wyborcza. Duży Format:  przeczytaj.
  • „Edukacja zabijania. Myśliwi będą przekonywać do polowań”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Polski Związek Łowiecki chce możliwości polowania z łukiem w miastach.”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Śmieć numeru: 19 naboi”, dwutygodnik.com:  przeczytaj.
  • „Strzelanie do ptaków to przestarzałe barbarzyństwo”, Krytyka Polityczna:  przeczytaj.
  • „Wielu myśliwych po prostu nie wie, do czego strzela. Sprawa zabitej cyranki trafiła do prokuratury”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „5 powodów, dla których nie powinniśmy polować na ptaki”, Krytyka Polityczna:  przeczytaj.
  • „Myśliwa zabiła cyrankę. To gatunek ściśle chroniony”, OKO.press:   przeczytaj.
  • „Największa blokada polowania na Dolnym Śląsku. Wrocławianie łączą siły z Poznaniem i Warszawą”, Gazeta Wyborcza,  przeczytaj.
  • „Myśliwy strzelał do kaczek w lesie w Tychach. Postrzelił człowieka”, Gazeta Wyborcza:   przeczytaj.
  • Wpis o rozpoczęciu sezonu polowań i ołowiu na blogu „Naturalnie w Warszawie, czyli nie samą weterynarią człowiek żyje”:  przeczytaj.
  • Za zło czynione przyrodzie przyjdzie w końcu zapłacić, Krytyka Polityczna: przeczytaj.
  • „Polityczny mord na dzikach. Minister rolnictwa: „Wybić do zera”. Bez sensu – mówią naukowcy”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Wilki zaczną zabijać dzieci” – zmyślają myśliwi. Chcą zniesienia ochrony wilków, by pozbyć się konkurencji na polowaniach, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Zabiorę córki na polowanie”. Za te słowa poseł Kukiz’15 trafi przed Komisję Etyki Poselskiej, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Tylko w sezonie 2017/18 zabito prawie 180 tys. ptaków. Dla przyjemności [PODPISZ PETYCJĘ]”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi kopali rannego jelenia. PZŁ: Nie publikujcie zdjęć z polowań”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Minister Jurgiel: Polski Związek Łowiecki to relikt PRL i trzeba go rozwiązać. Bo zabija za mało dzików”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi i leśnicy pod rękę z nacjonalistami. Przez Warszawę przeszedł Marsz Świętego Huberta”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „To wielki sukces dla ludzi i przyrody!”. „Porozumienie ponad podziałami”. Dobra zmiana prawa łowieckiego w Sejmie”, OKO.pres: przeczytaj.
  • „Myśliwi nie chcą się badać. A rocznie podczas polowań zdarza się osiem postrzałów, w tym trzy śmiertelne”, OKO.press,  przeczytaj.
  • „Lobby łowieckie przegrało w Senacie. Nie pomogły tłumaczenia: „Królowie też polowali”, „Polowania relaksują”, „Grzybiarze trują bardziej”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi straszą wypadkami lotniczymi, jeśli sokoły nie będą szkolone na żywych zwierzętach. Kłamstwo”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi nie chcą się dekomunizować. Z nowelizacji Prawa łowieckiego „zniknął” zapis o tajnych współpracownikach służby bezpieczeństwa”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Peerelowski porządek łowiecki do zmiany”, Nowa Konfederacja:   przeczytaj.
  • „To początek końca Rzeczpospolitej Łowieckiej”. Ponadpartyjne lobby myśliwych przegrało w Sejmie, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi szantażują premiera Morawieckiego afrykańskim pomorem świń. Tak bronią się przed zmianami w Prawie łowieckim”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Umierają ze stresu, najczęściej na atak serca”. Polscy myśliwi szkolą swoje psy na żywych zwierzętach, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Odstrzał dzików może zaszkodzić wilkom. Ich wybicie z powodu ASF to zagrożenie dla obszarów Natura 2000”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „PZŁ: najważniejsze jest bezpieczeństwo myśliwych i wypadki się zdarzają. W nowym prawie łowieckim ochrona obywateli mniej ważna”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Myśliwi z dala od parków narodowych. Opozycja proponuje (dobre) zmiany w prawie łowieckim”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Duszony ryś, wilk i inne zwierzęta ks. Duszkiewicza. RDOŚ przymknęła oczy na łamanie prawa przez duszpasterza Lasów Państwowych”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Koniec tajnych polowań? Ekolodzy postulują, by myśliwi się ujawnili i liczą na nowego ministra środowiska:, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Andrzej Konieczny, nowy szef Lasów Państwowych: polowania to „ostoja narodowej tradycji” i „boski cykl życia”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Duda wpuszcza myśliwych do Parków Narodowych i chce karać Polaków za przeszkadzanie w polowaniu”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Nadleśnictwo i myśliwi ukrywają daty polowań w Puszczy Zielonka. Boją się protestów antymyśliwskich”, OKO.press:  przeczytaj.
  • „Edukacja dla zabijania”. Myśliwi prowadzą lekcje w szkołach jak świetnie dbają o dzikie zwierzęta, OKO.press: przeczytaj.
  • „Zabijam, więc jestem. Makabryczny film z polowania, czyli o czym Polski Związek Łowiecki woli milczeć”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Wyrok na łosie odroczony! Szyszko wycofał się też z dyskusji o zabijaniu wilków, bobrów i kormoranów”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Zabij sobie żubra. Wstrząsający raport Greenpeace. Lasy organizują polowania pod pretekstem ochrony”, OKO.press: przeczytaj.
  • Łosie do odstrzału już od 10 listopada. „Minister Szyszko nie liczy się z głosem społeczeństwa i opiniami ekspertów”, OKO.press: przeczytaj.
  • Myśliwy sprzeciwia się Szyszce: Zabijanie dzików na taką skalę jest szkodliwe dla lasów i sprzeczne z etyką łowiecką, OKO.press: przeczytaj.
  • „Zabijamy żubry, by je chronić”. „Myśliwi powinni wziąć je w opiekę”. Tak Lasy Państwowe uzasadniają odstrzał, OKO.press: przeczytaj.
  • „Nie pozwólmy zabić żubrów! Podpisz petycję OKO.press i Greenpeace”, OKO.press: przeczytaj.
  • „40 żubrów do odstrzału. Greenpeace: Myśliwi są już poumawiani na polowanie”, OKO.press: przeczytaj.
  • „To będzie rzeź. Łosiom grozi zagłada. Ale dyrektor Biebrzańskiego Parku Narodowego mówi „nie” ministrowi Szyszce”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Ministerstwo Środowiska znosi zakaz odstrzału łosi. Będą ginąć też zwierzęta z parków narodowych”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Polowanie to nie zabijanie, a ekologami sterują masoni. Oto duszpasterz Lasów Państwowych”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Podpisz apel o niezabijanie dzików w parkach narodowych!”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Zabij sobie łosia. Lasy Państwowe publikują cennik mimo zakazu polowań”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Wyrok na 7 tysięcy dzików w parkach narodowych. OKO.press ujawnia rozdzielnik: ile dzików ma być zabitych w każdym parku”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Szakal też do odstrzału, bo ministerstwo środowiska chce „poznać biologię tego gatunku”. Nowy pomysł resortu Szyszki”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Zabić łosie. Ministerstwo Środowiska chce, żeby znowu można było na nie polować. Jest petycja w obronie łosi”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Nie będzie polowań w Lesie Warmińskim! To porażka ministra Szyszki”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Minister Szyszko strzelał bezprawnie? Jest zawiadomienie do prokuratury w sprawie afery bażantowej”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Rzeź ptaków na oślep, bez kontroli i uzasadnienia. Myśliwi zostawiają po sobie rocznie kilkaset ton ołowiu”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Ośrodki Hodowli Zwierzyny na zabój. Tak wygląda myśliwski raj ministra Szyszki”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Na muszce Szyszki jeleniowate. Minister chce polowań w rezerwacie Las Warmiński”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Afery bażantowej nie koniec. Szyszko twierdzi, że zapłacił za polowanie. Nieprawda”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Szyszko zabijał bażanty prywatnie i realizował pasję. Minister nieudolnie tłumaczy się z afery bażantowej”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Minister Szyszko wziął udział w rzezi bażantów. Grożą mu konsekwencje dyscyplinarne”, OKO.press: przeczytaj.
  • „Jak myśliwi w szkodę weszli”, Arkadiusz Glaas:  przeczytaj.
  • „Łowiectwo zielonym okiem”, Zenon Kruczyński i Arek Glaas:  pobierz.
  • Żubry, łosie, bobry i wilki na celowniku Ministerstwa Środowiska. Mają ginąć „po cichu” – artykuł Roberta Jurszo w portalu OKO.press:  przeczytaj.
  • „Politycy na łowach, czyli polska partia myśliwych”, Newsweek: przeczytaj.

Bibliografia i źródła naukowe kampanii Niech Żyją!:

poniższa lista jest również dostępna w formie PDF: pobierz

  1. American Bird Conservancy 2008. Bird Studies Implicate Lead Bullet Residues as a Possible Threat to Human Health.
  2. Abrams P.A. 1993. Why predation rate should not be proportional to predator density. Ecology, 74, 716–733.
  3. Babińska I., Szarek J., Binkowski Ł., Skibniewska K., Wojtacka J., Markiewicz E., Felsmann M.Z., Zakrzewska M., Gesek M., Dublan K. 2008. Grey herons (Ardea cinerea L.) as a tool for monitoring the environment for metal concentrations in the vicinity of a
    pesticide tomb in the Iławskie Lake District. Fresenius Environmental Bulletin: 1, 98-102.
  4. Baumann, M., Babotai, C. & Schibler, J. 2005. Native or naturalized? Validating alpine chamois habitat models with archaeozoological data. Ecol. Appl. 15: 1096–1110.
  5. Beaman M, Madge S (2010): The Handbook of Bird Identification: For Europe and the Western Palearctic, Bloomsbury, London.
  6. Bechet A., Giroux J.F., Gauthier G. 2004. The effects of disturbance on behaviour, habitat use and energy of spring staging snow geese. J. Appl. Ecol. 41, 689–700.
  7. Bechet, A., Giroux, J.F., Gauthier, G., Nichols, J.D. & Hines, J.E. 2003. Spring hunting changes the regional movements of migrating greater snow geese. J. Appl. Ecol. 40: 553–564.
  8. BEDROSIAN, B., AND D. CRAIGHEAD. 2009. Blood lead levels of Bald and Golden Eagles sampled during and after hunting seasons in the Greater Yellowstone Ecosystem. Extended abstract in R. T. Watson, M. Fuller, M.
  9. Pokras, and W. G. Hunt (Eds.). Ingestion of Lead from Spent Ammunition: Implications for Wildlife and Humans. The Peregrine Fund, Boise, Idaho, USA. DOI 10.4080/ilsa.2009.0209
  10. Beintema, N.H. (2001). Lead poisoning in waterbirds: International Update Report 2000. Wetlands International, Wageningen.
  11. Beaman M., Madge S., 1998, The Handbook of Bird Identification for Europe and the Western Palearctic, Christopher Helm Publishers, London
  12. Bereszyński A [2000]: Drop, Otis tarda Linnaeus, 1758, w Polsce i jego ochrona. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego.
  13. BirdLife International 2004. Birds in Europe: Population Estimates, Trends and Conservation Status, BirdLife International (BirdLife Conservation Series 12), Cambridge, UK.
  14. BirdLife International. 2014. IUCN Red List for birds. Downloaded from http://www.birdlife.org on 29/12/2014.
  15. Bjermo H, Sand S, Nälsén C, Lundh T, Enghardt Barbieri H, Pearson M, Lindroos A K,
    Jönsson B AG, Barregård L, Darnerud PO (2013): Lead, mercury, and cadmium in blood and their relation to diet among Swedish adults. Food and Chemical Toxicology 57 161–169
  16. Bird Hybrids 2014, dostęp 30.08.2014, http://www.bird-hybrids.com
  17. Blumstein, D.T., Fernandez-Juricic, E., Zollner, P.A., Garity, S.C. 2005. Inter-specific variation in avian.
  18. Boonstra R. 2013. Reality as the leading cause of stress: rethinking the impact of chronic stress in nature. Functional Ecology (27): 11–23. DOI: 10.1111/1365-2435.12008.
  19. Borchtchevski V. & Moss R. 2014. Age structure of Capercaillie males (Tetrao urogallus) in NW Russia may reflect two-way movements – a hypothesis. Ornis Fenn. 91: 14-28.
  20. Bregnballe T. , Madsen J., Rasmussen Palle A.F. 2004. Effects of temporal and spatial hunting control in waterbird reserves. Biol. Conserv.119 93–104.
  21. Brzeziński M., Natorff M., Zalewski A., Żmihorski M. 2012. Numerical and behavioral response of waterfowl to the invasive American mink: A conservation paradox. Biological Conservation, 147: 68-78.
  22. Bucher E. H. 1992. The causes of extinction of the Passenger Pigeon. Current Ornithology 9, ed. Power DM. Plenum Press, New York), pp 1–36.
  23. Buner, F.D., Browne, S.J. & Aebischer, N.J. (2011). Experimental assessment of release methods for the re-establishment of a red-listed galliform, the grey partridge (Perdix perdix). Biological Conservation, 144: 593-601.
  24. Cade T J. (2007) Exposure of California Condors to Lead from Spent Ammunition. Journal of Wildlife Management 71(7): 2125-2133. DOI: 10.2193/2007-083.
  25. Ciuti S, Muhly TB, Paton DG, Human, McDevitt AD, Musiani ADM, Boyce MS [2012]: Selection of elk behavioural traits in a landscape of fear. Proc. R. Soc. B. Publikacja internetowa 5 September 2012 doi: 10.1098/rspb.2012.1483.
  26. Casazza M.L., Coates P.S., Miller M.R., Overton C.T., Yparraguirre D.R. 2012. Hunting influences the diel patterns in habitat selection by northern pintails Anas acuta. Wildlife Biology 18 (1):1-13.
  27. Champagnon J., Crochet P-A., Kreisinger J., Cížková D., Gauthier-Clerc M., Massez G., Söderquist P., Albrecht T., Guillemain M. 2013. Assessing the genetic impact of massive restocking on wild mallard. Animal Conservation 16: 295-305.
  28. Champagnon, J., Elmberg, J., Gauthier-Clerc, M., Lebreton, J.-D. & Guillemain, M. 2012. Conspecifics can bealiens too: a review of effects of restocking practices in vertebrates. J. Nat. Conserv. 20, 231–241.
  29. Champagnon, J., Guillemain, M., Elmberg, J., Folkesson, K. & Gauthier-Clerc, M. 2010. Changes in Mallard Anas platyrhynchos bill morphology after thirty years of supplemental stocking. Bird Study, 57, 344-351. doi: 10.1080/00063657.2010.48602.
  30. Champagnon, J., Guillemain, M., Gauthier-Clerc, M., Lebreton, J.-D. & Elmberg, J. 2009. Consequences of massive bird releases for hunting purposes: Mallard Anas platyrhynchos in the Camargue, southern France. Wildfowl, Special Issue 2, 192-201.
  31. Chodkiewicz T., Neubauer G., Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z., Ostasiewicz M., Wylegała P., Ławicki Ł., Smyk B., Betleja J., Gaszewski K., Górski A., Grygoruk G., Kajtoch Ł., Kata K., Krogulec J., Lenkiewicz W., Marczakiewicz P., Nowak D., Pietrasz K., Rohde Z., Rubacha S., Stachyra P., Świętochowski P., Tumiel T., Urban M., Wieloch M., Woźniak B., Zielińska M., Zieliński P. 2013. Monitoring populacji ptaków Polski w latach 2012–2013. Biuletyn Monitoringu Przyrody 11: 1–72.
  32. CORNATZER, W. E., E. F. FOGARTY, AND E. W. CORNATZER. 2009. Qualitative and quantitative detection of lead bullet fragments in random venison packages donated to the Community Action Food Centers of North Dakota, 2007. In R. T. Watson, M. Fuller, M. Pokras, and W. G. Hunt (Eds.). Ingestion of Lead from Spent Ammunition: Implications for Wildlife and Humans. The Peregrine Fund, Boise, Idaho, USA. DOI 10.4080/ilsa.2009.0111.
  33. Creel S., Fox J.E., Hardy A., Sands J., Garrott R., Peterson R. 2002. Snowmobile activity and glucocorticoid stress responses in wild wolves and elk. Conservation Biology 16: 809-814.
  34. Czyż S. 2004. Scolopax rusticola (L., 1758) – słonka. W: Gromadzki M. (red.). Ptaki (cześć II). Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 8, ss. 94-97.
  35. Derégnaucourt, S., Guyomarc’h, J.-C. & Belhamra, M. 2005. Comparison of migratory tendency in European quail Coturnix c. coturnix, domestic Japanese quail Coturnix c. japonica and their hybrids. Ibis 147, 25–36.
  36. Dowell S.D. 1990. Differential behaviour and survival of hand-reared and wild gray partridge in the United Kingdom. In: Church K.E., Warner R.E, Brandy S.J. (Eds.). Perdix V: Gray Partridge and Ring-necked Pheasant Workshop. Kansas Department of Wildlife and Parks, Emporia, Kansas, pp. 230-239.
  37. Duriez, O.; Eraud, C.; Barbraud, C.; Ferrand, Y. 2005a. Factors affecting population dynamics of Eurasian woodcocks wintering in France: assessing the efficiency of a huntingfree reserve. Biological Conservation 122(1): 89-97.
  38. Duriez, O.; Ferrand, Y.; Binet, F.; Corda, E.; Gossmann, F.; Fritz, H. 2005b. Habitat selection of the Eurasian woodcock in winter in relation to earthworms availability. 122(3):479-490.
  39. Ebbinge B.S. 1991. The impact of hunting on mortality rates and spatial distribution of geese winter- ing in the Western Palearctic. Ardea 79: 179–210.4.
  40. Falk i inni 2006. Embedded lead shot and infliction rates in common eiders Somateria mollissima and king eiders S. spectabilis wintering in southwest Greenland. Wild. Biol. 12: 257-265.
  41. Fisher IJ, Pain DJ and Thomas VG (2005) A review of lead poisoning in terrestrial birds. The RSPB, Sandy.
  42. Friend M, Field Manual of Wildlife Diseases, USGS, dostęp http://wildpro.twycrosszoo.org/S/00Ref/bookref36_fieldmanualofwildlifediseases/43/chapte
    r43.htm, dn. 09.08.2014
  43. FACE 2012. Federation of Associations for Hunting and Conservation of the EU. http://www.face.eu.
  44. Falandysz J., Jakuczun B., Mizera T., 1988. Metal and organochlorines in four female white-tailed eagles. Mar. Pollut. Bull. 19, 521–526.
  45. Fisher I.J., Pain D.J., Thomas V.G. 2006. A review of lead poisoning from ammunition sources in terrestrial birds. Biological Conservation 131(3): 421-432.
  46. Fortin D., Beyer H.L., Boyce M.S., Smith D.W., Duchesne T., Mao J.S., 2005. Wolves influence elk movements: behavior shapes a trophic cascade in Yellowstone National Park. Ecology 86, 1320–1330.
  47. Fowler G.S. 1999. Behavioural and hormonal responses of magellanic penguins (Spheniscus magellanicus) to tourism and nest site visitations. Biological Conservation, 90, 143–149.
  48. Fox A.D., Bell M.C., Brown R.A., Mackie P., Madsen, J. 1994. An analysis of the abundance and distribution of Brent and Wigeon at Strangford Lough, 1965/6-1988/9. Irish Birds 5 (2): 139-150.
  49. Fox A.D., Madsen, J. 1997. Behavioural and distributional effects of hunting disturbance on waterbirds in Europe: implications for refuge design. J. Appl. Ecol 34: 1–13.
  50. Frid, A. & Dill, L.M. 2002. Human caused disturbance stimuli as a form of predation risk. Conservation Ecology, 6, 11.
  51. Garson P.J., Young L., Kaul R. 1992: Ecology and conservation of the cheer pheasant Catreus wallichii: studies in the wild and the progress of a reintroduction project. Biological Conservation 59: 25-35.
  52. Giroux J-F. 1991. Roost fidelity of pink-footed geese Anser brachyrhynchus in north-east Scotland. Bird Studies, 38, 112–117.
  53. Goławski A. 2010. Zmiany liczebności wybranych gatunków ptaków lęgowych na stawach w Siedlcach w latach 1997-2009. Ornis Pol. 51: 221-237.
  54. Goss-Custard J.D., Triplet P., Sueur F., West A.D. 2006. Critical thresholds of disturbance by people and raptors in foraging wading birds. Biological Conservation (127): 88-97.
  55. Gryzińska M., Dziedzic R., Feuereisel J. 2013.Genetic diversity of pheasants from natural habitat and farm breeding in Eastern Poland. Afr. J. Biotechnol. 12(18): 2313-2321 5.
  56. Głuszec w Puszczy Augustowskiej, PTOP, strona internetowa Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Dostęp internetowy http://www.ptop.org.pl/ochrona/ptaki/gluszec-wpuszczy-augustowskiej.html, dn. 08.08.2014.
  57. Green. R.E., Pain D.J. (2012): Potential health risks to adults and children in the UK from exposure to dietary lead in gamebirds shot with lead ammunition. Food and Chemical Toxicology 50 (2012) 4180–4190.
  58. Hagemeijer W.J.M., Blair M.J. (red.). 1997. The EBCC Atlas of European Breeding Birds: Their Distribution and Abundance. T&AD Poyser, London.
  59. Hawlena D., Schmitz O.J. 2010. Physiological stress as a fundamental mechanism linking predation to ecosystem functioning. American Naturalist, 176, 537–556.
  60. Hirschfeld A., Heyd A. 2005. Mortality of migratory birds caused by hunting in Europe: bag statistics and proposals for the conservation of birds and animal welfare. Ber. Vogelschutz 42: 47-74.
  61. Holm T.E., Laursen K., Clausen P. 2011. The feeding ecology and distribution of common coots Fulica atra are affected by hunting taking place in adjacent areas. Bird Study 58: 321–329.
  62. Hung C.M., Shaner P.J.L., Zink R.M., Liu W.C., Chu T.C., Huang W.S. & Li S.H. 2014. Drastic population fluctuations explain the rapid extinction of the passenger pigeon. PNAS doi:10.1073/pnas.1401526111.
  63. HUNT, W. G., R. T. WATSON, J. L. OAKS, C. N. PARISH, K. K. BURNHAM, R. L. TUCKER, J. R. BELTHOFF, G. HART. 2009. Lead bullet fragments in venison from riflekilled deer: potential for human dietary exposure. Reproduced in R. T. Watson, M. Fuller, M. Pokras, and W. G. Hunt (Eds.). Ingestion of Lead from Spent Ammunition: Implications for Wildlife and Humans. The Peregrine Fund, Boise, Idaho, USA DOI 10.4080\ilsa.2009.0112.
  64. Ingestion of Lead from Spent Ammunition:Implications for Wildlife and Humans. (2008): Materiały pokonferencyjne. Red. Watson R, Fuller M, Pokras M, Hunt G. Dostęp dnia 29.08.2014, https://www.peregrinefund.org/subsites/conferencelead/2008PbConf_Proceedings.htm
  65. International Update Report on Lead Poisoning in Waterbirds. 2001. AEWA
  66. Jarvis P.J. 2005. Reaction of animals to human disturbance, with particular reference to flight initiation distance. Recent Res. Dev. Ecol. 3, 1–20.
  67. Jiguet, F., Gregory, R.D., Devictor, V., Green, R.E., Vorisek, P., van Strien, A., Couvet, D. 2010. Population trends of European birds are correlated with characteristics of their climatic niche. Glob. Change Biol. 16: 497–505.
  68. Jiguet F. Godet, L., Devictor, V. 2012. Hunting and the fate of French breeding waterbirds. Bird Study 59: 474–482
  69. Jamrozy 1992. Odstrzał ptaków przez myśliwych w regionie Karpackim. Not. Ornitol. 33: 267 6.
  70. Jesierski W. [2009]: Realny wymiar konkurencji pokarmowej między zwierzyną z człowiekiem, Brać Łowiecka: 8, 40-42.
  71. Johnsgard, Paul A. (1983): „Hybridization & Zoogeographic Patterns in Pheasants”. Paul Johnsgard Collection. Paper 17, strona internetowa Digital Commons, dostęp http://digitalcommons.unl.edu/johnsgard/17, dn. 03.08.2014.
  72. Kalisińska E, Salicki W, Jackowski A (2006). Six Trace Metals in White-Tailed Eagle from Northwestern Poland. Polish J. of Environ. Stud. Vol. 15, No. 5, 727-737.
  73. Kamieniarz R. 2002. Cietrzew. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników. Świebodzin: 1-120.
  74. Kendal R, Lacher T, Bunck C, Daniel C, Driver C, Grue C, Leighton F, Stansley W, Watanabe P, Whitworth M (1996) An ecological risk assessment of lead shot exposure in no-waterfowl avian species: upland birds and raptors. Environmental Toxicology and Chemistry (1996) 15:1, str. 4–20.
  75. Knight T, Dunn J, Smith L, Davis J, Kalisz S [2009]: Deer Facilitate Invasive Plant Success in a Pennsylvania Forest Understory. Natural Areas Journal, 29(2):110-116. 2009.
  76. Komosa A, Kitowski I, Chibowski S, Solecki J, Orzeł J, Różański P. (2009). Selected radionuclides and heavy metals in skeletons of birds of prey from eastern Poland. Radioanal Nucl Chem 281:467–478 DOI 10.1007/s10967-009-0029-3.
  77. Kamieniarz R. 2008. Sytuacja bażanta w Polsce w latach 1991–2006. W: D. Zawadzka, M. Piotrowska, J. Zawadzki (red.), Ochrona kuraków leśnych. Monografia pokonferencyjna. Janów Lubelski, 16–18 października 2007 r. CILP, Warszawa, s. 93–99.
  78. Kenntner, N., Tataruch, F., Krone, O., 2005. Risk assessment of environmental contaminants in white-tailed sea eagles (Haliaeetus albicilla) from Germany. In: Pohlmeyer, K. (Ed.), Extended Abstracts of the XXVIIth Congress of the International Union of Game Biologists, Hannover 2005. DSV Verlag, Hamburg, pp. 125–127.
  79. Kligo J. C., Labisky R. F., Fritzen D.E. 1998. Influences of hunting on the behavior of white-tailed deer: implications for conservation of the Florida panther. Conservation Biology 12:1359–1364.
  80. Krebs C.J., Boutin, S., Boonstra R. (eds). 2001. Ecosystem Dynamics of the Boreal Forest. The Kluane Project. Oxford University Press, New York.
  81. Krone, O., Wille, F., Kenntner, N., Boertmann, D., Tataruch, F. 2004. Mortality factors, environmental contaminants, and parasites of white-tailed sea eagles from Greenland. Avian Dis. 48, 417–424.
  82. Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie, wybiorczość siedliskowa, trendy. GIOŚ, Warszawa.
  83. Kuijper D.P.J., Oosterveld E., Wymenga E. 2009. Decline and potential recovery of the European grey partridge (Perdix perdix) population – a review. European Journal of Wildlife Research 55: 455–463. 7.
  84. Lead gunshot still killing many British birds despite restrictions (2012). Wildlife Extra, dostęp http://www.wildlifeextra.com/go/news/lead-poison-uk.html#cr, dn. 09.08.2014.
  85. Lead poisoning. Conservation policy briefing on lead gunshot. Strona internetowa Wildfowl and Wetlands Trust, dostęp http://www.wwt.org.uk/conservation/saving-wetlands-andwildlife/saving-wildlife/science-and-action/investigating-threats/lead-poisoning, dn. 09.08.2014
  86. Lead Poisoning in Wild Birds. 2009. USGS National Wildlife Health Center. Fact sheet 2009-3051.
  87. Ławicki Ł., Staszewski A., Czeraszkiewicz R. 2010. Wędrówka i zimowanie gęsi zbożowej Anser fabalis i gęsi białoczelnej Anser albifrons na Pomorzu Zachodnim w latach 1991–2008. Ornis Pol. 51: 93–106.
  88. Legagneux P., Inchausti P., Bourguemestre F., Latraube F. Bretagnolle V. 2009. Effect of predation risk, body size, and habitat characteristics on emigration decisions in Mallards. Behavioral Ecology 20: 186–194.
  89. Leif A.P. 1994. Survival and reproduction of wild and pen-reared ring-necked pheasant hens. Journal of Wildlife Management 58: 501-506.
  90. Little R. M., Crowe T. M., W. Grant S. 1993. Does hunting affect the demography and genetic structure of the greywing francolin Francolinus africanus? Biodivers. Conserv. 2: 567-585.
  91. Lundberg, P., Jonzén, N. 1999. Optimal population harvesting in a source–sink environment. Evol. Ecol. Res. 1: 719–729.
  92. Ławicki Ł., Wylegała P., Wuczyński A., Smyk B., Lenkiewicz W., Polakowski M., Kruszyk R., Rubacha S., Janiszewski T. [2012]: Rozmieszczenie, charakterystyka i status ochronny noclegowisk gęsi w Polsce. Ornis Polonica: 53, 23–38.
  93. Madsen J., Rigét F. 2007. Do embedded shotgun pellets have a chronic effect on body condition of pink-footed geese? J. Wildl. Manage. 71: 1427–1430.
  94. Mateo R, Lopez-Antia A, Taggart MA, Martinez-Haro M, Guitart R (2011). Lead shot ban compliance in Spanish Wetlands: effects on Pb posioning prevalance. Referat XXXth IUGB Congress and PERDIX XIII. Strona internetowa International Union of Game Biologists, dostęp http://www.iugb2011.com, dn. 09.08.2014.
  95. Madsen J. 1988. Autumn feeding ecology of herbivorous in the Danish Wadden Sea and the impact of food supplies and shooting movements. Danish Review of Game Biology 13 (4).
  96. Madsen J. 1988. Autumn feeding ecology of herbivorous wildfowl in the Danish Wadden Sea and the impact of food supplies and shooting on movements. Dan. Rev. Game Biol. 13(4): 1-32.
  97. Madsen J. 1991. Status and trends of goose populations in the western palearctic in the 1980s. Ardea 79: 113 – 122. 8.
  98. Madsen J., Fox A.D. 1995. Impacts of hunting disturbance on water birds – a review. Wildlife Biology (1): 193-207.
  99. Madsen, J. and A. D. Fox. 1995. Impacts of hunting disturbance on waterbirds – a review. Wildlife Biology 1:193–207.
  100. Madsen, J. 1998. Experimental refuges for migratory waterfowl in Danish wetlands. II. Tests of hunting disturbance effects. J. Appl. Ecol. 35: 398–417.
  101. Mateo R., Guitard R. 2003. Heavy metals in livers of waterbirds from Spain. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 37: 398–404.
  102. Mateo, R., Taggart, M., Meharg, A.A., 2003. Lead and arsenic in bones of birds of prey from Spain. Environ. Pollut. 126, 107–114.
  103. Mayhew P.W. 1988. The daily energy intake of European Wigeon in winter. Ornis. Scand. 19: 217-223.
  104. Mayhew P.W. Houston, D. 1989. Feeding site selection by Wigeon Anas penelope in relation to water. Ibis 131 (1): 1-8.
  105. Majewski M., Panek M. 1994. Jakie gatunki kaczek najczęściej strzelamy? Łowiec polski 8: 8-9.
  106. Mateo R , Vallverdú-Coll N, López-Antia A, Taggart MA, Martínez-Haro M, Guitart R, Ortiz-Santaliestra ME (2013). Reducing Pb poisoning in birds and Pb exposure in game meat consumers: The dual benefit of effective Pb shot regulation. Environment International, 2014; 63: 163 DOI: 10.1016/j.envint.2013.11.006.
  107. Mazgajski T, Chylarecki P, Żmihorski M (2011): Wystąpienie do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz Biura Urządzania Lasu i Geodezji.
  108. McArthur C., Banks P.B., Boonstra R., Forbey J.S. 2014. The dilemma of foraging herbivores: dealing with food and fear. Oecologia (176): 677-689.
  109. Meissner W., Rowiński P., Kleinschmidt L., Antczak J., Wilniewczyc P., Betleja J., Maniarski R., Afra-nowicz-Cieślak R.. 2012. Zimowanie ptaków wodnych na terenach zurbanizowanych w Polsce w latach 2007–2009. Ornis Pol. 53: 249–273.
  110. Merker C.R. 1997. Captive rearing and release of Columbian sharp-tailed grouse Tympanuchus pha-sianellus colombianus. Wildlife Biology 3: 285.
  111. Migliorinia M., Piginob G., Nicola Bianchib N., Fabio Berninia F., Claudio Leonziob C. 2004. The ef-fects of heavy metal contamination on the soil arthropod community of a shooting range. Envi-ronmental Pollution 129: 331–340.
  112. Moore, S.J., Battley P.F. 2006. Differences in the digestive organ morphology of captive and wild Brown Teal Anas chlorotis and implications for releases. Bird Conservation International 16: 253–264. 9.
  113. Müllner A., Linsenmair K.E, Wikelski M. 2004. Exposure to ecotourism reduces survival and affects stress response in Hoatzin chicks (Opisthocomus hoazin). Biol. Conserv. 118: 549–558. doi:10.1016/j.biocon.2003.10.003.
  114. Leśnej w Gorzowie Wlkp. w ramach konsultacji społecznych planu zadań ochronnych Obszaru Specjalnej Ochrony Natura 2000 „Dolina Dolnej Odry”.
  115. Micińska-Bojarek, M. (2014): Łowiectwo. Aspekt humanitarno-prawny. Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM, Poznań.
  116. Monitoring Ptaków Polski, 2014, strona internetowa Państwowego Monitoringu Środowiska, dostęp http://www.monitoringptakow.gios.gov.pl, dn. 08.08.2014.
  117. Mooij J.H. 1991. Hunting – a questionable method of regulating goose damage. Ardea 79: 219–225.
  118. Mowat F (1997): Nie taki straszny wilk, przeł. R. Stiller, wyd. 3, Warszawa, s. 112–120.
  119. Mysłek P., Kalisińska E. 2003. Problem ołowiu a zwierzyna łowna. W: Czeraszkiewicz R., Oleksiak A. (red.). Ptaki wodno-błotne na Pomorzu Zachodnim. Wyniki liczeń w sezonie 2002/2003, ekologia i ochrona, ss. 64–65. ZTO-PZŁ, Szczecin.
  120. National Food Agency (2012): Lead in Game Meat – Risk Management Report. The National Food Agency, Uppsala, Sweden (w jęz. szwedzkim).
  121. National Park Service 2014. Lead Bullets Risks for Wildlife & Humans. Strona internetowa http://www.nps.gov, dn. 13.08.2014.
  122. National Wildlife Health Laboratory (NWHL). 1985. Lead poisoning in non-waterfowl avian species. USFWS unpublished Report.
  123. Neubauer G., Sikora A., ChodkiewiczT., Cenian Z., Chylarecki P., Archita B., Betleja J., Rohde Z., Wieloch M., Woźniak B., Zieliński P., Zielińska M. 2011. Monitoring populacji ptaków Polski w latach 2008–2009. Biuletyn Monitoringu Przyrody 8/1: 1–40.
  124. Newth L, Cromie R, Brown M, Delahay R, Meharg A, Deacon C, Norton G, O’Brien M, Pain D (2013) Poisoning from lead gunshot: still a threat to wild waterbirds in Britain. European Journal of Wildlife Research. Volume 59, Issue 2, 195-204.
  125. Neumann K. 2009. Lead Availability in Slug-Shot White-tailed Deer. SOAR – Saving Our Avian Resources. Draft. Dostęp:
    http://www.soarraptors.org/Documents/Neumann2009LeadAvailabilityDRAFT.pdf, dn. 13.08.2014.
  126. Orłowski G., Polechoński R., Dobicki W., Zasada Z. 2005. Zawartość ołowiu w tkankach i piórach podlotów i dorosłych śmieszek Larus ridibundus gniazdujących na Zbiorniku Mietkowskim Notatki Ornitologiczne 46: 233–242.
  127. Owens N.W. 1977. Responses of wintering Brent Geese to human disturbance. Wildfowl 28: 5-14. 10.
  128. Pain DJ, Meharg AA, Ferrer M, Taggart M and Penteriani V (2005) Lead concentrations in bones and features of the globally threatened Spanish imperial eagle. Biological Conservation 121: 603–610.
  129. Pain, D.J., Fisher, I.J. and Thomas, V.G. (2009). A global update on lead poisoning in terrestrial birds from ammunition sources, In Watson, R.T.M., Fuller, M., Pokras, M. and Hunt, W.G. (Eds.) Ingestion of Spent Lead Ammunition: Implications for Wildlife and Humans, The Peregrine Fund, Boise, Idaho.
  130. Pain, D.J., Cromie, R.L., Newth, J., Brown, M.J., Crutcher, E., Hardman, P., Hurst, L., Mateo, R., Meharg, A.A., Moran, A.C., Raab, A., Taggart, M.A. and Green, R.E. (2010). Potential hazard to human health from exposure to fragments of lead bullets and shot in the tissues of game animals. PLoS ONE 5(4): e10315. doi:10.1371/journal.pone.001031.
  131. Pain, D.J. 1990. Lead shot ingestion by waterbirds in the Camargue, France: an investigation of levels and interspecific differences. Environ. Pollut. 66, 273–285.
  132. Percival S.M., Halpin Y., Houston D.C. 1997, Managing the distribution of barnacle geese on Islay, Scotland, through deliberate human disturbance. Biol. Conserv. 82, 273–277.
  133. Pereira R.J.G., Duarte J.M.B, Negrão J.A. 2006. Effects of environmental conditions, human activity, reproduction, antler cycle and grouping on fecal glucocorticoids of free-ranging Pampas deer stags (Ozotoceros bezoarticus bezoarticus). Hormones and Behavior 49: 114–122.
  134. Polakowski M., BroniszewskaM., Jankowiak Ł., Ławicki Ł., Siuchno M. 2011. Liczebność i dynamika wiosennego przelotu gęsi w Kotlinie Biebrzańskiej. Ornis Pol. 52: 169–179.
  135. Pöysä H., Rintala J., Lehikoinen A., Väisänen R. A. 2012. The importance of hunting pressure, habitat preference and life history for population trends of breeding waterbirds in Finland. Eur. J. Wildl. Res. DOI 10.1007/s10344-012-0673-8.
  136. PUTMAN, R. J. and STAINES, B. W. (2004), Supplementary winter feeding of wild red deer Cervus elaphus in Europe and North America: justifications, feeding practice and effectiveness. Mammal Review, 34: 285–306. doi: 10.1111/j.1365-2907.2004.00044.x.
  137. Radecki W, Prawo łowieckie. Komentarz, Warszawa 2010, s. 50.
  138. Rose P. 1996: Status and trends of Western Palearctic duck (Anatinae), swan (Cygnus sp.) and coot (Fulica atra) populations. Gibier Faune Sauvage 13: 531–545.
  139. Różycki A.Ł., Keller M., Buczek T. 2007. Liczebność i preferencje siedliskowe jarząbka Bonasa bonasia w Lasach Parczewskich. Notatki Ornitologiczne 2007, 48: 151–162.
  140. Rymerova D, Tomasek O, Salek, M (2013) Differences in mortality rates, dispersal distances and breeding success of commercially reared and wild grey partridges in the Czech agricultural landscape. Eur J Wildl Res 59:147–158 DOI 10.1007/s10344-012-0659-6.
  141. Sanderson G.C.,Bellrose F.C.1986. A review of the problem of lead poisoning in waterfowl. III.Nat. Hist. Surv. Spec. Publ. 4. 11.
  142. Selva N, Berezowska-Cnota T, Elguero-Claramunt I (2014) Unforeseen Effects of Supplementary Feeding: Ungulate Baiting Sites as Hotspots for Ground-Nest Predation. PLoS ONE 9(3): e90740. doi:10.1371/journal.pone.0090740.
  143. Sapolsky R.M., Romero L.M., Munck A.U. 2000. How do glucocorticoids influence stress responses? Integrating permissive, suppressive, stimulatory, and preparative actions. Endocr. Rev, 2155-89.
  144. Schorger A. W. 1972. The Possenger Pigeon,Its Noturol Historyond Extinction, University of Oklahoma Press, Norman.
  145. Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.). 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985–2004. Bogucki Wyd. Nauk, Poznań..
  146. Skonhoft, A., Yoccoz, N.G., Stenseth, N.C., Gaillard, J.-M. & Loison, A. 2002. Management of chamois (Rupicapra rupicapra) moving between a protected core area and a hunting area. Ecol. Appl. 12: 1199–1211.
  147. Sokos, C.K., Birtsas, P.K.&Tsachalidis, E.P. 2008:Theaimsof galliforms release and choice of techniques. Wildlife Biology 14: 412-422.
  148. Spray, C. J., Milne H. 1988. The incidence of lead poisoning among whooper and mute swans Cygnus cygnus and C. olor in Scotland. In: Biological Conservation, Vol. 44, No. 4, 1988, p. 265-281.
  149. Stajszczyk M., Sikora A. 2004. Columba oenas (L., 1758) – siniak. W: Gromadzki M. (red.). Ptaki (cześć II). Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 8, ss. 215-219.
  150. Stillman R.A., West A.D., Caldow, R.W.G., Durell S.E.A.L.V.D. 2007. Predicting the effect of disturbance on coastal birds. Ibis, 149, 73-81.
  151. Stillmann R.A., Goss-Custard J.D. 2002. Seasonal changes in the response of oystercatcher Haematopus ostralegus to human disturbance. Journal of Avian Biology, 33, 358–365.
  152. Steeve D. Côté, Thomas P. Rooney, Jean-Pierre Tremblay, Christian Dussault, and Donald M. Waller. ECOLOGICAL IMPACTS OF DEER OVERABUNDANCE Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics, Vol. 35: 113 -147 (Volume publication date December 2004).
  153. Sytuacja zwierząt łownych w Polsce 2013. Stacja Badawcza PZŁ Czempiń.
  154. Tamisier A. i inni 2003. Effects of hunting disturbance on waterbirds. A review of literature. Revue D Ecologie-La Terre Et La Vie 58: 435-449.
  155. Thiel, D., Ménoni, E., Brenot, J.-F. & Jenni, L. 2007. Effects of recreation and hunting on flushing distance of capercaillie. Journal of Wildlife Management, 71, 1784–1792.
  156. Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław. 12.
  157. Thomas VG and Guitart R (2010) Limitations of European Union Policy and Law for Regulating Use of Lead Shot and Sinkers: Comparisons with North American Regulation. Environmental Policy and Governance 20, 57–72. DOI: 10.1002/eet.527.
  158. Weisman A. (2007) The World Without Us, Picador.
  159. Wałkuska G., Gundłach J.L., Sadzikowski A.B., Studzińska M.B., Chałabis-Mazurek A., Tomczuk K. 2006. Zawartość Cd, Cr, Cu, Mn, Ni i Pb w wybranych pasożytach i tkankach ich żywicieli – ptaków wodnych. Annales UMCS. VOL. LXI, 14.
  160. West A.D., Goss-Custard, J.D., Stillman, R.A., Caldow R.W.G., Durell S.E.A.L.V.D., McGrorty S. 2002. Predicting the impacts of disturbance on wintering wading birds using a behaviour-based individuals model. Biological Conservation, 106, 319–328.
  161. WHHRLBA. 2013. Wildlife and Human Health Risks from Lead-Based Ammunition in Europe. A Con-sensus Statement by Scientists. http://www.seo.org/wpcontent/uploads/2014/11/Manifiesto-sobre-el-plomo-cient%C3%ADficos.pdf.
  162. White C. 2005. Hunters ring dinner bell for Ravens: Experimental evidence of a unique foraging strategy. Ecology 86: 1057-1060.
  163. Wilson, R.P., Culik, B. 1995. Penguins disturbed by tourists. Nature, 376, 30–302.
  164. Witkowski J. , Orłowska B. 2012 Zmiany ilościowe w awifaunie lęgowej stawów milickich w okresie 1995–2010. Ornis Pol. 53: 1–22.
  165. Wuczyński A., Smyk B. 2010. Liczebność i rozmieszczenie gęsi na Dolnym Śląsku w okresie migracyjnym i zimowym 2009/2010. Ornis Pol. 51: 204–219.
  166. Wuczyński A., Smyk B., Kołodziejczyk P., Lenkiewicz W., Orłowski G., Pola A. 2012. Long-term changes in numbers of geese stopping over and wintering in south-western Poland. Central European Journal of Biology 7 (3): 495-506.
  167. Wylegała P., Krąkowski B. 2010. Liczebność i rozmieszczenie gęsi w czasie wędrówki i zimowania w Wielkopolsce w latach 2000–2009. Ornis Pol. 51: 107–116.
  168. Zimmer C., Boos M., Bertrand F., Robin J-P., Petit O. 2011. Behavioural adjustment in response to increased predation risk: a study in three duck species. PLoS ONE 6(4): e18977.doi: 10.1371/journal.pone.0018977.
  169. Zimmer C., Boos M., Poulin N., Gosler A., Petit O., Rolin J.-P. 2010. Evidence of the tradeoff between starvation and predation risk in ducks. PLoS ONE 6 (7): e22352.doi:10.1371/journal.pone.0022352.